Uống trà nhân trần có tác dụng gì?

Nhân trần có nhiều tên gọi như chè nội, hoắc hương núi, bồ bồ, chè cát. Tên gọi khoa học của loài thảo dược này là Adenosma cordifolium. Đây là một loài thực vật có hoa, thuộc họ Mã đề, một số tài lại ghi chép lại coi đây là vị thuốc thuộc họ Huyền sâm, họ hoa mõm chó.

Tìm hiểu chung về nhân trần

Theo như ghi chép của Đông y, cây thuốc được chia ra làm hai loại:

Nhân trần Nam: Người ta thường hay gọi là hoắc hương núi phân bố chủ yếu ở vùng Cao Bằng, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Thái Nguyên và một số tỉnh miền Trung khác như Quảng Ngãi, Quảng Nam,….

Nhân trần Bắc: Phân bố ở một số đảo Hải Nam và các tỉnh khác của Trung Quốc.

Hai loại nêu trên đều có nhiều trong tự nhiên. Một số nơi đã gieo trồng dể dành cho mục đích y học. Tuy có tên gọi khác nhau nhưng công dụng chúng lại như nhau.

Mô tả hình ảnh

Nhân trần là loài cây thân cỏ, thường mọc tự nhiên hay phân bố chủ yếu tại một nước có khí hậu nhiệt đới và một số đảo ở khu vực Châu Á. Đây là cây sống lâu năm, có chiều cao khoảng 50-100cm, với các đặc điểm cụ thể như sau:

Thân cây có nhiều nhánh tròn và có lông tơ.
Lá thường mọc đối xứng nhau và có hình trái xoan, mép lá có răng cưa và mặt lá có lông, nổi gân có mùi thơm đặc trưng.
Hoa thì mọc thành từng cụm ở dạng bông, mọc ở đầu cành hoặc kẽ lá và có màu tím, đài hoa có 5 răng xếp thành hình quả chuông.
Quả là quả nang có hình bầu dục. Bên trong có chứa hạt màu vàng.

Toàn bộ cây nhân trần đều có mùi thơm. Thông thường mùa hoa quả vào tháng 5 đến tháng 7.

Phân bố và thu hái

Cây nhân trần phân bố chủ yếu tại các nước có khí hậu nhiệt đới và ở các đảo tại Châu Á. Ở nước ta, loài thảo dược này dễ dàng được tìm thấy tại bờ ruộng, bãi đất trống ở nhiều nơ và tập trung khá nhiều ở các tỉnh phía Bắc.

Tại Đà Nẵng, chúng thường mọc rải rác tại các rừng keo lai ở Hoà Phú. Một số phát hiện cho biết quần thể cây thuốc này thường mọc nhiều ở các khu vực lân cận như xã Hoà Ninh. Có thể gieo trồng bằng hạt.

Vị thuốc này được thu hái khi lúc đang ra hoa vào khoảng tháng 5 đến tháng 7. Sau khi thu hái, đem phơi khô. Trong Đông y, nó có vị cay, tính ấm, mùi thơm có công dụng thanh nhiệt, tiêu độc, hành khí tan ứ, trừ phong thấp, tiêu thũng độc, giảm đau, chống ngứa, tiêu viêm,…

Bộ phận dùng của nhân trần

Toàn bộ thân cây trên mặt đất đều được sử dụng để làm trà giải nhiệt hoặc thuốc chữa bệnh (trừ rễ). Người ta thường thu hái nó vào mùa hè vì lúc này cây đang ra hoa. Sau đó, đem phơi hoặc sấy khô và được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.

Khi sử dụng đem rửa sạch để loại bỏ hết bụi bẩn và tạp chất. Tiếp theo thái thành từng khúc nhỏ, mỗi khúc tầm khoảng 6cm, phơi và sao vàng qua cho khô.

Công dụng của trà nhân trần

Một số tác dụng dược lý của trà nhân trần được các nghiên cứu chứng minh dựa trên dược liệu cho thấy:

Trà nhân trần có tác dụng hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc cơ thể.
Trà nhân trần giúp điều trị bệnh viêm gan, tăng cường khả năng đào thải độc tố của gan, chữa vàng da, đau mắt đỏ.
Trà nhân trần còn có công dụng tăng tiết mật, giúp lợi tiểu.
Trà nhân trần giúp tiêu diệt giun, điều này đã được thực nghiệm trên giun đũa cho ra kết quả rất tốt.
Trà nhân trần có thể điều trị được bệnh mất ngủ kinh niên.
Trà nhân trần còn giúp hạ huyết áp
Trà nhân trần giúp ức chế các tế bào ung thư

Theo Đông y, dược liệu có vị đắng, tính bình quy vào kinh vị, hơi cay, tỳ, can thận. Thảo dược có tác dụng lợi thấp, thanh nhiệt, hành khí, chỉ thống, lợi tiểu, làm ra mồ hôi.

Trong Tây y, chúng được sử dụng để làm tăng tiết và thúc đẩy quá trình biết tiết dịch mật, giúp ngăn ngừa tình trạng viêm mỡ, bảo vệ tế bào gan, hạ huyết áp, thúc đẩy tuần hoàn, giảm đau, giải nhiệt và chống viêm.

Ngoài ra, cây nhân trần giúp ức chế một số loại vi khuẩn như thương hàn, tụ cầu vàng, phó thương hàn, mủ xanh, e.coli, song cầu khuẩn gây viêm não, viêm phổi và các loại nấm. Bên cạnh đó, các hoạt chất này giúp tăng cường miễn dịch và ức chế một số loại tế bào ung thư.

Trên lâm sàng, nó được sử dụng để chữa bệnh một số bệnh như: Viêm gan truyền nhiễm cấp tính ở thể vàng da, giun chui ống mật, rối loạn lipid máu, thiểu năng mạch vành, eczema ở trẻ em, nấm da, viêm loét miệng,…

Một số bài thuốc có nhân trần

Bài thuốc nhân trần cao thang chữa sốt, vàng da (mắt vàng, tiểu vàng, miệng khô, tiểu khó)

Sử dụng nhân trần 25g, đại hoàng 5g, chi tử 15g, nước 500ml. Đem sắc tất cả vị thuốc khi còn 300ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Chữa say nắng, nhức đầu, sốt nóng

Nhân trần, hành trắng cho mỗi vị thuốc bằng nhau khoảng 1 nắm. Đem tất cả sắc uống, chia dùng trong ngày.

Bài thuốc chữa mắt đỏ sưng đau

Nhân trần, mã đề, mỗi vị 1 nắm. Đem nguyên liệu sắc lấy nước uống.

Chữa hoàng đản, ra nhiều mồ hôi, chân tay lạnh, mạch yếu

Nhân trần 25g, cam thảo đất 8g, can khương 15g, cây cỏ ngọt 10g, phụ tử chế 5g. Đem thảo dược sắc lấy nước uống.

Bài thuốc trị viêm túi mật

Nhân trần 60g, bồ công anh 60g, uất kim 60g, nghệ vàng 15g. Sử dụng sắc lấy nước uống.

Hạ sốt, làm ra mồ hôi

Nhân trần 15g, hoàng cầm 15g, hoạt thạch 25g, thạch xương bồ 10g, mộc thông 10g, xuyên bối mẫu 10g, hoắc hương 5g, bạc hà 5g, bạch đậu khấu 5g. Sử dụng tất cả nguyên liệu sắc lấy nước uống.

Bài thuốc phòng chống và điều trị viêm gan, xơ gan

Nhân trần 100g, râu ngô 100g, cây bồ công anh 100g. Đem tất cả vị thuốc tán nhỏ, mỗi ngày sử dụng khoảng 50g hãm cùng với nước sôi trong ấm, sau 15 phút thì lấy ra uống, dùng thay trà hàng ngày.

Trà Nhân trần nhãn hiệu Trà dược Bông Sen Vàng

Trà Nhân Trần của Trà dược Bông Sen Vàng kết hợp thêm các loại thảo dược khác như Kim ngân hoa, Liên kiều, Râu ngô và Cỏ ngọt, giúp tăng hương vị thơm ngon của món trà và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như chống viêm, thanh nhiệt, lợi mật và hóa thấp. Đặc biệt thức uống từ các thảo dược này có lợi ích trong các trường hợp vàng da, tiểu vàng, tiêu hóa chậm, táo bón do ăn uống thiếu khoa học – ăn thức ăn chứa nhiều chất béo, uống nhiều rượu bia và hút thuốc.